Rodzaje systemów wentylacji pożarowej

Aktualnie obowiązujące przepisy nakazują, aby każdy budynek użytkowy, wyposażony był w system wentylacji pożarowej, stanowiącej jeden z elementów instalacji bezpieczeństwa pożarowego. Czym właściwie jest taka instalacja, z czego się składa i jakie jej rodzaje można wyróżnić? W dzisiejszym artykule przyglądamy się bliżej tym kwestiom.

 

Do czego służy i w jaki sposób projektowany jest system wentylacji pożarowej?

 

W trakcie pożaru powstały dym wypełnia budynek, przemieszczając się w różny sposób. Kierunek tego przemieszczania zależy od różnicy ciśnień, które powstają na skutek np. wiatru, działającej klimatyzacji, wypierania dymu przez powstałe ciepło, generowane przez płomień lub na skutek efektu kominkowego. Inżynierowie, projektujący systemy wentylacji pożarowej, muszą brać pod uwagę różnorodne kierunki przepływu dymu. Pod uwagę należy wziąć również charakter danego budynku, a więc liczbę okien, drzwi oraz ich szczelność.

 

Oczywiście zmierzenie wszystkich parametrów nie jest łatwą czynnością, zwłaszcza że pod uwagę trzeba wziąć również czynnik losowy w postaci warunków atmosferycznych. Aby zaplanować profesjonalną instalację, przeprowadza się symulacje komputerowe CFD. Najczęściej bierze się w nich pod uwagę tylko te solidne, stałe czynniki, a więc uwarunkowania konkretnej nieruchomości. Podczas całego procesu bierze się pod uwagę również tzw. moc obliczeniową pożarów. Wyliczana jest na podstawie statystycznych informacji uzyskanych dzięki obserwacji dotychczasowych pożarów w typowych obiektach.

 

Podczas pożaru powstaje dym, który, w przypadku pożaru nie może wydostać się z pomieszczenia. Działanie wentylacji pożarowej w dużym uproszczeniu można określić jako odprowadzanie tego dymu. Dobrze zaprojektowany system oddymiania pomaga zapanować nad dymem, a to z kolei ułatwia ewentualną ewakuację: pozwala dotrzeć do miejsc, które inaczej mogłyby być wyłączone z akcji z uwagi na ich trudną dostępność. Aby móc sprawnie przeprowadzić działania ratownicze, nierzadko kluczowe stają się momenty.

 

Systemy wentylacji sprawiają, że taka pomoc profesjonalnych służb ma większą szansę powodzenia - takie rozwiązanie nie tylko odprowadza dym i doprowadza powietrze z zewnątrz, ale też pozwala dłużej utrzymać niższą temperaturę w pomieszczeniu. Wentylację tego typu można więc uznać za niewidzialnego sprzymierzeńca, który wspiera nasze wysiłki uporania się z pożarowym kryzysem.

 

Rodzaje systemów wentylacji pożarowej

 

• Urządzenia oczyszczające z dymu

 

Działanie tego rodzaju instalacji skupione jest na usuwaniu dymu z pomieszczenia. Aby ów dym nie był tak bardzo szkodliwy dla zdrowia ludzkiego, podczas procesu oczyszczania z dymu ma miejsce mieszanie dymu z napływającym powietrzem. Przewody przeważnie tworzy się z materiałów, które charakteryzują się niskim przewodnictwem ciepła. Wykorzystywane są w celu wyprowadzenia dymu poza budynek. Popularnie stosuje się m.in. stalowe przewody oddymiające typu PD, ponieważ charakteryzują się dużą uniwersalnością i można stosować je zarówno w instalacjach nawiewnych, jak i też w instalacjach wyciągowych.

 

• Systemy kontroli dymu i ciepła

 

Dobrze działający system kontroli dymu i ciepła decyduje o tym, z jaką sprawnością dym jest usuwany z pomieszczenia. Projekt systemu instalacji strumieniowej (bo najczęściej system kontroli tego typu ma charakter strumieniowy) powinien być zaplanowany tak, aby dym mógł zostać usunięty jak najkrótszą drogą. W takim planie należy wziąć pod uwagę również odpowiednie zlokalizowanie wentylatora strumieniowego. Błędy na tym polu mogą kosztować wiele, m.in. powodować utrudnienia w otwieraniu drzwi ewakuacyjnych i, tym samym, utrudnić całą akcję ratowniczą.

 

• Wentylacja oddymiająca

 

Wentylatory oddymiające zaprojektowane zostały z myślą o oczyszczaniu pomieszczeń z dymu. Poszczególne modele, mimo zbliżonego sposobu działania, mogą różnić się od siebie budową. Wentylatory z powodzeniem wykorzystuje się w pomieszczeniach, w których można spotkać się z wysoką temperaturą i różnego rodzaju zanieczyszczeniami (w tym z produktami spalania. Wyróżnić można systemy oddymiania takie jak np. wentylacje dachowe, strumieniowe i promieniowe.

 

• Klapy przeciwpożarowe

 

Zadaniem klap dymowych jest odseparowanie przestrzeni dotkniętej pożarem od reszty budynku i, tym samym, ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i dymu. Ich działanie inicjowane jest, gdy pojawia się pożar (na co dzień są otwarte). Nowoczesna klapa dymowa może być stosowana zarówno w przegrodach budowlanych pionowych, jak i poziomych. Modele różnią się takimi parametrami jak odporność ogniowa, budowa (a konkretnie - materiał, z którego wykonano klapę) oraz kształt (najczęściej można spotkać się z klapami okrągłymi, ale w sprzedaży dostępne są również rozwiązania prostokątne). Takie rozwiązania wyposażone są w różnego rodzaje napędy. Przeważnie spotkać się można z wyzwalaczem topikowym. W sytuacji pożaru klapa dymowa zamknie się, gdy w pomieszczeniu panować będzie określona temperatura. Nierzadko dostępne są również urządzenia wyposażone w elektromagnetyczny mechanizm spustowy.